Ξηρά μάτια και φακοί επαφής: Κοινά αίτια και τρόποι ανακούφισης
Όποιος πάσχει από ξηροφθαλμία είναι πολύ περιορισμένος στην καθημερινότητα του: Τα βλέφαρα είναι πρησμένα και τα μάτια προκαλούν φαγούρα, καίγονται ή είναι έντονα κόκκινα στο χρώμα τους – σας παρουσιάζονται συναισθήματα ξηρότητα ή κάποιου εμποδίου(τριχούλες) στα μάτια. Συχνά, τα μάτια είναι επίσης ευαίσθητα στο φως. Ακόμη και αν τα μάτια έχουν υγρασία, μπορεί παραδόξως αυτή, να είναι σημάδι ξηροφθαλμίας. Οι φακοί επαφής μπορούν μερικές φορές να προκαλέσουν ή να αυξήσουν τα συμπτώματα – για παράδειγμα, αν δεν είναι κατάλληλοι για τα μάτια σας. Αλλά δεν χρειάζεται να στεναχωριέστε και να γυρίσετε πίσω στην χρήση γυαλιών αμέσως. Αυτή είναι η συσχέτιση μεταξύ της ξηροφθαλμίας και των φακών επαφής.
Αιτίες ξηροφθαλμίας
Το σύνδρομο της ξηροφθαλμίας (DES), επίσης γνωστό και ως ξηρά κερατοεπιπεφυκίτιδα (KCS) ή ξηρά κερατίτιδα, είναι μια πολυπαραγοντική ασθένεια των δακρύων και της οφθαλμικής επιφάνειας. Όταν το μάτι είναι υγιές, οι δακρυγόνοι αδένες παράγουν το δακρυϊκό φιλμ που καλύπτει και προστατεύει τον κερατοειδή και την ίριδα. Στην περίπτωση της ξηροφθαλμίας, αυτό το δακρυϊκό φιλμ είναι εκτός ισορροπίας. Μπορεί να υποστεί ζημιά είτε επειδή δεν παράγεται αρκετό υγρό (ποσοτικό ελάττωμα), ή επειδή η σύνθεση έχει αλλάξει (ποιοτικό ελάττωμα).
Θα μπορούσαν να είναι πολλές οι αιτίες για αυτό:
- ορμονικές αλλαγές (π.χ. ανεπάρκεια τεστοστερόνης με την αύξηση της ηλικίας, εμμηνόπαυση, εγκυμοσύνη)
- χρήση φαρμάκων (π.χ. βήτα αναστολείς(beta blockers), αντικαταθλιπτικά, διάφορα αντιισταμινικά, χάπι της άμβλωσης(anti-baby pill), υπνωτικά χάπια, αντιανδρογόνα)
- εξωτερικοί παράγοντες (π.χ. χαμηλή υγρασία στον αέρα λόγω κλιματισμού, ξηρός αέρας από τα θερμαινόμενα σώματα, καπνός τσιγάρων, σκονισμένο και γεμάτο δυνατούς ανέμους περιβάλλον ή συνεχής εργασία σε οθόνη/μόνιτορ.
- ασθένειες (π.χ. φλεγμονές στα βλέφαρα, διαβήτης, ασθένειες του θυρεοειδούς, ρευματοειδή αρθρίτιδα, αυτοάνοσες ασθένειες, αλλεργίες, χειρουργική επέμβαση οφθαλμού ή ανεπάρκεια βιταμίνης Α)
- ακατάλληλοι ή κακής ποιότητας φακοί επαφής
Με την εξέταση του κερατοειδούς, του επιπεφυκότα και άλλων πρόσθιων τμημάτων του οφθαλμού, ο οφθαλμίατρος μπορεί να καθορίσει την ποιότητα και την ποσότητα του δακρυϊκού υγρού. Η εξέταση από τον οφθαλμίατρο είναι απαραίτητη, επειδή εκείνοι που αγνοούν τα συμπτώματα διατρέχουν κίνδυνο χρόνιας πάθησης κόκκινων ματιών, βλάβη στον κερατοειδή και αυξημένο κίνδυνο οφθαλμικών λοιμώξεων.
Φακοί επαφής και ξηροφθαλμία
Οι φακοί επαφής τοποθετούνται συνήθως σε ένα δακρυϊκό φιλμ πάνω από τον κερατοειδή και την ίριδα. Ωστόσο, εάν οι φακοί δεν είναι σωστά ρυθμιζόμενοι για την οπτική σας οξύτητα και την καμπυλότητα των ματιών σας ή έχουν αιχμηρές ακμές λόγω κακής κατασκευής, η μεμβράνη νερού θα σπάσει και οι φακοί επαφής θα ερεθίσουν την επιφάνεια του οφθαλμού. Ειδικά, φακοί επαφής με υψηλότερη περιεκτικότητα σε νερό μπορούν να δημιουργήσουν περισσότερο υγρό το οποίο θα στάζει από τα μάτια. Επίσης λόγω εξωτερικών παραγόντων όπως ο άνεμος ή η θερμότητα, μειώνετε το νερό των φακών επαφής. Για να κρατήσουν το σχήμα τους, τραβούν το χαμένο υγρό τους απευθείας από το δακρυϊκό φιλμ. Επομένως, όταν αγοράζετε φακούς, θα πρέπει να δώσετε προσοχή στα κατάλληλα υλικά: Οι φακοί επαφής υδρογέλης έχουν υψηλότερη περιεκτικότητα σε νερό, το οποίο εξατμίζεται ταχύτερα και συνεπώς απαιτείται περισσότερο υγρό από το δακρυϊκό φιλμ. Κατά συνέπεια το μάτι στεγνώνει γρηγορότερα. Φακοί με υαλουρονικό οξύ (μια ενδογενή ουσία που δεσμεύεται με νερό), ποιο συγκεκριμένα φακοί επαφής σιλικόνης υδρογέλης, από την άλλη μερία, έχουν καλή διαπερατότητα οξυγόνου και συνεπώς απαιτούν 20% λιγότερο νερό.
Κάτι για να βοηθήσει με την ξηροφθαλμία και τους φακούς επαφής
Οφθαλμικές Σταγόνες, που ονομάζονται επίσης τεχνητά δάκρυα, μπορούν να ανακουφίσουν την έλλειψη υγρασίας στα μάτια βραχυπρόθεσμα. Βεβαιωθείτε όμως ότι οι σταγόνες είναι κατάλληλες για χρήση με τους φακούς σας. Αποφύγετε τη χρήση οφθαλμικών σταγόνων με συντηρητικά, καθώς αυτά μπορεί να ερεθίσουν ακόμη περισσότερο τα μάτια.
Ο οφθαλμίατρος μπορεί επίσης να συνταγογραφήσει μια αλοιφή που πρέπει να εφαρμόζεται κάτω από τα βλέφαρα πριν πάτε για ύπνο. Η αλοιφή αποκαθιστά το δακρυϊκό φιλμ όλη τη νύχτα. Σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση, για να αποφευχθεί η αποστράγγιση του δακρυϊκού υγρού, που ουσιαστικά επιτρέπει την ύπαρξη περισσότερων δακρύων στην επιφάνεια του ματιού.
Εάν πάσχετε από ξηροφθαλμία, συνιστάται επίσης να μην φοράτε τους φακούς επαφής για παρατεταμένες χρονικές περιόδους. Για να αποφύγετε την κόπωση των ματιών, χρησιμοποιήστε γυαλιά όταν εργάζεστε στον υπολογιστή ή βλέπετε τηλεόραση. Ακόμη και μια μέρα χωρίς φακούς χαλαρώνει τα μάτια σας σημαντικά. Σε περίπτωση που κάνετε κάποιο κρύωμα ή αρρωστήσετε, καλό θα ήταν να αποφύγετε να φορέσετε φακούς επαφής, έτσι ώστε να μην επιβαρύνετε τα μάτια σας περισσότερο. Προσέχετε ιδιαίτερα όταν καθαρίζετε τους φακούς επαφής σας. Ο καθαρισμός μετά από κάθε χρήση πρέπει να γίνετε με τα κατάλληλα Υγρά Φακών Επαφής. Κάθε μερικές εβδομάδες θα πρέπει επίσης να αλλάζετε ή να αποστειρώνετε την θήκη των φακών επαφής σας έτσι ώστε να μην σχηματίζονται παθογόνα ή μικρόβια.
Πηγή: Ένας Καθηγητής Οφθαλμολογίας εξηγεί
Ωστόσο, οι οφθαλμικές σταγόνες καθώς και η βραχυπρόθεσμη παύση χρήσης των φακών επαφής μπορούν να αντιμετωπίσουν μόνο τα συμπτώματα της ξηροφθαλμίας. Προσπαθήστε να εξαλείψετε τις αιτίες, αν είναι δυνατόν. Για παράδειγμα, δείτε εάν είναι δυνατό να αλλάξετε την φαρμακευτική σας αγωγή για κάποια υποκείμενη ασθένεια που μπορεί να είναι υπεύθυνη για το πρόβλημα της ξηροφθαλμίας ή αν μπορείτε να φορέσετε ειδικούς φακούς επαφής. Οι ημερήσιοι φακοί επαφής για παράδειγμα είναι κατάλληλοι. Ακόμη και οι σκληροί φακοί επαφής είναι συχνά μια καλύτερη επιλογή για τα ξηρά μάτια από τους μαλακούς φακούς, καθώς η περιεκτικότητά τους σε νερό είναι πολύ χαμηλή και τα μάτια διατηρούν την απαραίτητη υγρασία τους.
Τέλος, ο αερισμός του δωματίου όπου πρέπει να μείνετε/εργάζεστε ή να αποφύγετε το κάπνισμα μπορεί να προσφέρει ανακούφιση. Αναπνέετε καθαρό αέρα αρκετές φορές την ημέρα και αλλάζετε τακτικά το φίλτρο του κλιματισμού του αυτοκινήτου σας. Πίνετε τουλάχιστον δύο λίτρα νερό την ημέρα, επιλέξτε μια δίαιτα πλούσια σε βιταμίνες και προσπαθήστε να κοιμάστε αρκετές ώρες. Εάν εργάζεστε πολλές ώρες μπροστά σε οθόνη, είναι καλό να ανοιγοκλείνετε συνειδητά τα μάτια αρκετές φορές σε μικρά χρονικά διαστήματα για να διανείμετε σωστά το δακρυϊκό φιλμ.
Πηγές: blickcheck, hylo, deraugenarzt
