Σύνδρομο ξηροφθαλμίας

Το σύνδρομο της ξηροφθαλμίας είναι μια χρόνια και συνήθως προοδευτική κατάσταση. Στις περισσότερες περιπτώσεις η ξήρανση των ματιών μπορεί να θεραπευτεί με επιτυχία, πράγμα που έχει ως αποτέλεσμα σημαντικά μεγαλύτερη άνεση των ματιών, λιγότερα συμπτώματα ξηρότητας, μερικές φορές ακόμη και καλύτερα αποτελέσματα στην όραση.

Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να υποφέρουν από το σύνδρομο της ξηροφθαλμίας και αυτό τείνει να γίνεται πιο συνηθισμένο από μια ορισμένη ηλικία και μετά. Εκτιμάται ότι πάνω από το 15% των ατόμων ηλικίας άνω των 55 χρονών έχουν κάποια μορφή ξηροφθαλμίας.

Τα ξηρά μάτια προκαλούνται από την έλλειψη επαρκών δακρύων. Τα δάκρυα αποτελούνται κυρίως από νερό, αλλά και άλλες ανόργανες ουσίες όπως χλωριούχο νάτριο, ανθρακικό νάτριο, ανθρακικό μαγνήσιο και ασβέστιο. Περιέχουν επίσης πρωτεΐνες και υδατάνθρακες.

Για μερικούς ανθρώπους, το σύνδρομο της ξηροφθαλμίας προκαλείται από μειωμένη παραγωγή δακρύων. Για άλλους, μπορεί να οφείλεται στην γρήγορη εξάτμιση των δακρύων και στην ανισορροπία της σύνθεσής τους.

Δακρυϊκό φιλμ

Το Δακρυϊκό φιλμ παίζει έναν από τους σημαντικότερους ρόλους, διατηρώντας τα μάτια υγρά, καθαρίζοντας την επιφάνεια τους, και παρέχοντας προστασία από τραυματισμούς και λοιμώξεις. Το Δακρυϊκό φιλμ απλώνεται ομοιόμορφα όταν ανοιγοκλείνουμε τα μάτια μας και αυτό συνήθως συμβαίνει κάθε 5 έως 10 δευτερόλεπτα. Το Δακρυϊκό φιλμ περιέχει τρία διακριτά στρώματα, καθένα από τα οποία εκτελεί μια συγκεκριμένη λειτουργία:

• Λιπώδες στρώμα
• Υδαρές στρώμα – αντιπροσωπεύει το 90% του όγκου της μεμβράνης των δακρύων
• Βλεννώδες στρώμα – καλύπτει την επιφάνεια του κερατοειδούς.

Λιπώδες στρώμα

Το λιπώδες στρώμα σχηματίζει την εξωτερική επιφάνεια της μεμβράνης δακρύων και παράγεται από τους μεβομβιανούς αδένες. Η κύρια λειτουργία του είναι να αποτρέψει την εξάτμιση του ενδοφθάλμιου υγρού. Επιπλέον, εμποδίζει επίσης τα δάκρυα να στάζουν έξω από το μάτι σταθεροποιώντας τη μεμβράνη δακρύων.

Υδαρές στρώμα

Το υδαρές στρώμα σχηματίζει τα περισσότερα από αυτά που συνήθως αντιλαμβανόμαστε ως δάκρυα. Παράγεται από τους δακρυγόνους αδένες και παρέχει στο επιθήλιο του κερατοειδούς θρεπτικά συστατικά και ατμοσφαιρικό οξυγόνο. Έχει επίσης αντιβακτηριδιακά αποτελέσματα αφού καθαρίζει, μέσα από πλύση, την επιφάνεια των ματιών από τα συσσωρευμένα σωματίδια και βακτήρια.

Βλεννώδες στρώμα

Αυτό το εσωτερικό στρώμα της μεμβράνης δακρύων αποτελείται από βλέννες που παράγονται από τον επιπεφυκότα. Μειώνει σημαντικά την πίεση στην επιφάνεια των ματιών. Επιτρέπει επίσης την εύκολη και ομοιόμορφη εξάπλωση του στρώματος νερού στον κερατοειδή, κάτι που είναι σημαντικό για την ευκρίνεια της όρασης.

Συμπτώματα του συνδρόμου της ξηροφθαλμίας

Τα σημάδια και τα συμπτώματα που συνήθως επηρεάζουν και τα δύο μάτια μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Μια αίσθηση καύσης στα μάτια
• Μικρή έκκριση μέσα ή γύρω από τα μάτια
• Ευαισθησία στο φως
• Κόκκινα μάτια
• Αίσθηση ξένου σώματος στα μάτια
• Δυσκολία στη νυχτερινή οδήγηση
• Υγρασία στα μάτια, που είναι η αντίδραση του οργανισμού στον ερεθισμό της ξηροφθαλμίας
• Θολή όραση ή κουρασμένα μάτια.
• Οι φακοί επαφής είναι δύσκολο να φορεθούν

Είναι σύνηθες για πολλούς χρήστες φακών να βιώσουν τα συμπτώματα του συνδρόμου της ξηροφθαλμίας, αλλά ευτυχώς, υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες για τη διαχείριση αυτής της κατάστασης. Βρείτε τις κοινές αιτίες και τρόπους για να ανακουφίσετε τα ξηρά μάτια όταν φοράτε φακούς στο άρθρο μας.

Παράγοντες κινδύνου

• Η παραγωγή δακρύων τείνει να μειώνεται με την ηλικία. Τα ξηρά μάτια είναι πιο συχνά σε άτομα άνω των 50 ετών.
• Η έλλειψη δακρύων είναι πιο συχνή στις γυναίκες, ειδικά εάν εμφανίζουν ορμονικές αλλαγές λόγω εγκυμοσύνης, χρησιμοποιώντας αντισυλληπτικά χάπια ή της εμμηνόπαυσης.
• Έχοντας διατροφή χαμηλή σε βιταμίνη Α, η οποία συνήθως υπάρχει συχνά στο ήπαρ, στα καρότα και στο μπρόκολο, ή διατροφή που είναι πολύ χαμηλή σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, που βρίσκονται στα ψάρια, στα καρύδια και σε κάποια φυτικά έλαια
• Η χρήση φακών επαφής

Πρόληψη

Αν έχετε ξηροφθαλμία θα πρέπει να δώσετε προσοχή σε καταστάσεις που είναι πιθανότερο να προκαλέσουν τα συμπτώματά της. Στη συνέχεια, βρείτε τρόπους για να αποφύγετε αυτές τις καταστάσεις ώστε να αποτρέψετε τα συμπτώματα των ξηρών ματιών.

Για παράδειγμα:

• Αποφεύγετε τον αέρα απευθείας στα μάτια σας. Μην κάθεστε μπροστά από κλιματιστικά ή ανεμιστήρες.
• Υγράνετε (περισσότερη υγρασία) τον αέρα στο σπίτι και στην εργασία
• Δοκιμάστε να φορέσετε γυαλιά ηλίου ή άλλα γυαλιά ασφαλείας για να εμποδίσετε τον άνεμο και τον ξηρό αέρα.
• Κάντε τακτικά διαλείμματα κατά τη διάρκεια μεγάλων εργασιών. Εάν διαβάζετε ή κάνετε άλλη εργασία που απαιτεί οπτική συγκέντρωση, παρακαλούμε να απομακρύνετε τα μάτια σας περιοδικά από την οθόνη. Κλείστε τα μάτια σας για λίγα λεπτά ή απλά ανοιγοκλείστε τα εντατικά για μερικά δευτερόλεπτα, ώστε να βοηθήσετε στην διάδοση των δακρύων ομοιόμορφα σε αυτά.
• Ο αέρας στο βουνό, στην έρημο ή σε κάποιο δωμάτιο με κλιματισμό για παράδειγμα, μπορεί να είναι εξαιρετικά ξηρός. Όταν περνάτε το χρόνο σας σε ένα τέτοιο περιβάλλον, ίσως είναι χρήσιμο να κλείσετε τα μάτια σας για λίγα λεπτά για να ελαχιστοποιήσετε την εξάτμιση των δακρύων και ίσως χρειαστεί να επαναλάβετε αυτήν την ενέργεια περιοδικά.
• Τοποθετείτε πάντα την οθόνη του υπολογιστή σας κάτω από το επίπεδο των ματιών. Εάν η οθόνη σας είναι σε υψηλότερη θέση, θα χρειαστεί να ανοίξετε τα μάτια σας ευρύτερα. Τοποθετήστε την οθόνη του υπολογιστή κάτω από το επίπεδο των ματιών και αυτό μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της εξάτμισης των δακρύων.
• Αποφύγετε το κάπνισμα. Αν καπνίζετε, ζητήστε από το γιατρό σας να προτείνει τρόπους ώστε να αναπτύξετε μια στρατηγική που μπορεί να σας βοηθήσει. Αν δεν καπνίζετε, μείνετε μακριά από τους ανθρώπους που καπνίζουν.
• Χρησιμοποιείτε τακτικά τεχνητά δάκρυα. Εάν έχετε χρόνια ξηροφθαλμία, χρησιμοποιήστε οφθαλμικές σταγόνες ακόμα και όταν τα μάτια σας αισθάνονται σχετικά καλά, για να τα διατηρήσετε ενυδατωμένα.

Πιστεύετε ότι υποφέρετε από το σύνδρομο της ξηροφθαλμίας; Κάντε μια δοκιμή!

Αν νομίζετε ότι μπορεί να πάσχετε από το σύνδρομο της ξηροφθαλμίας, πρέπει να συμβουλευτείτε έναν οφθαλμίατρο που μπορεί να εκτελέσει τις απαραίτητες εξετάσεις για τη διάγνωση του συνδρόμου και τελικά να καθορίσει το βαθμό της νόσου.

Υπάρχει ένα τεστ που μπορείτε να κάνετε πριν επισκεφθείτε τον οφθαλμίατρο σας. Αυτό μπορεί να σας δώσει κάποιες απλές ενδείξεις, και ονομάζετε SBUT.
Το τεστ Symptomatic Tear Time Test προσδιορίζει εάν πάσχετε από το σύνδρομο της ξηροφθαλμίας.

• Πάρτε ένα χρονόμετρο ή ένα ρολόι.
• Ανοιγοκλείστε τα μάτια σας δύο φορές και, στη συνέχεια, αρχίστε να κοιτάζετε ευθεία, φροντίζοντας να ξεκινήσετε την αντίστροφη μέτρηση αμέσως μετά την δεύτερη φορά.
• Αποφύγετε να ανοιγοκλείσετε τα μάτια σας όσο το δυνατόν περισσότερο.
• Σημειώστε την ώρα που αρχίζετε να αισθάνεστε δυσφορία στα μάτια (καύση, ερεθισμός, ξηρότητα κ.λπ.)

SBUT είναι η χρονική περίοδος (σε δευτερόλεπτα) μεταξύ της τελευταίας φοράς που ανοιγοκλείσατε τα μάτια σας μέχρι την στιγμή που το μάτι παρουσιάζει δυσφορία. Εάν το δικό σας SBUT είναι 5 δευτερόλεπτα ή λιγότερο, είναι πιθανό να έχετε ξηροφθαλμία, καθώς τα δάκρυα στα μάτια σας εξατμίζονται πολύ γρήγορα, αφήνοντας την επιφάνεια των ματιών απροστάτευτη.

Ρίξτε μια ματιά σε όλες τις οφθαλμικές σταγόνες!